Εκλογές στο Ιράν: Ιστορική ευκαιρία;

Ε

Οι προεδρικές εκλογές στο ΙΡΑΝ (στις 14 Ιουνίου), μόνο υποτονικές και προβλέψιμες δεν προοιωνίζονται. Καθώς το σύνταγμα απαγορεύει τον Αχμεντινετζάντ να διεκδικήσει την προεδρία για τρίτη συνεχή θητεία, έχει ανοίξει ένας μακρύς κατάλογος υποψηφιοτήτων. Περισσότεροι από 600 έχουν θέσει υποψηφιότητα. Μεταξύ αυτών και δύο γυναίκες, αν και ο διεθνής τύπος αναφέρει ότι η συμμετοχή τους ήδη κρίθηκε “αντισυνταγματική”. Τις τελικές αποφάσεις επί των υποψηφιοτήτων, θα λάβει το “Συμβούλιο Επίβλεψης” των Φρουρών του Συντάγματος, το οποίο είναι αρμόδιο να επικυρώνει ή να απορρίπτει κάθε προεδρική υποψηφιότητα. Μέτρο σύγκρισης, οι προηγούμενες εκλογές του 2009, όπου επί συνόλου 450 υποψηφιοτήτων δόθηκε έγκριση μόνο σε τέσσερις (!).
Στις προθέσεις του θρησκευτικού κατεστημένου είναι η εκλογική αναμέτρηση να κινηθεί, κυρίως, μεταξύ των εκλεκτών του, έχοντας απέναντι τους έναν αδύναμο μεταρρυθμιστή υποψήφιο. Πριν εκπνεύσει όμως η προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων, δύο νέες υποψηφιότητες, έρχονται να δημιουργήσουν νέα δεδομένα. Η πρώτη είναι η υποψηφιότητα του 78χρονου Ραφσατζανί (δύο φορές πρόεδρος του Ιράν, από το 1989 ως το 1997 και επί οκτώ χρόνια πρόεδρος της Βουλής). Αν και προέρχεται από τον πυρήνα του ιρανικού κατεστημένου, έχει πάρει δημόσια τις αποστάσεις του απ’ αυτό. Στις εκλογές του 2009 επήλθε η οριστική ρήξη, καθώς τάχθηκε στο πλευρό της μεταρρυθμιστικής αντιπολίτευσης, υιοθετώντας τις αιτιάσεις της, περί εκλογικής νοθείας.  Το λεγόμενο “Πράσινο κίνημα”, που κατεστάλη βίαια, με τους ηγέτες του να βρίσκονται μέχρι σήμερα σε κατ’ οίκον περιορισμό και βέβαια να μην επιτρέπεται η συμμετοχή τους στα κοινά. Η υποψηφιότητα του Ραφσατζανί, ο οποίος υφίσταται ακόμη κυρώσεις από το καθεστώς για τη στάση του το 2009, φαίνεται ότι συσπειρώνει το σύνολο των μεταρρυθμιστικών δυνάμεων της χώρας  και κατά συνέπεια θέτει τεράστιο πρόβλημα στο κατεστημένο. Θα τολμήσει το ιερατείο να αποκλείσει την υποψηφιότητα Ραφσατζανί αφού ελέγχει απόλυτα το “Συμβούλιο επίβλεψης” ή θα την αποδεχθεί, φοβούμενο το κύμα των αντιδράσεων; Μένει να το δούμε, καθώς στις 23 Μαΐου θα ανακοινωθούν οι τελικοί υποψήφιοι.
Η δεύτερη υποψηφιότητα είναι του Ραχίμ Μασαεΐ, στενού συμβούλου και συνεργάτη του απερχόμενου Αχμεντινετζάντ. Η υποψηφιότητα του αποτελεί ευθεία πρόκληση προς τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη της χώρας αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, καθώς ο ίδιος είχε θέσει βέτο στην πρόθεση του Αχμεντινετζάντ να διορίσει τον Ραχίμ Μασαεΐ, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης του. Τώρα θέτει υποψηφιότητα με δημόσια στήριξη του Αχμεντινετζάντ και με κεντρικό σύνθημα “Ζήτω η Άνοιξη”, κάτι που παραπέμπει ευθέως στις αραβικές εξεγέρσεις. Δεν είναι επίσης βέβαιο ότι αυτή η υποψηφιότητα,  που εκφράζει μία παρεκκλίνουσα τάση στους κόλπους της ισλαμική ορθοδοξίας, θα γίνει τελικά δεκτή από το “Συμβούλιο επίβλεψης”.  Σε κάθε περίπτωση όμως αυτές οι δύο “αιρετικές υποψηφιότητες” αναγκάζουν το κατεστημένο να επανεξετάσει την εκλογική στρατηγική του, στο λίγο χρόνο που απομένει.
Οι διεθνείς περιορισμοί και οι κυρώσεις  που επιβλήθηκαν από τη Δύση στο Ιράν (στο τραπεζικό σύστημα και στις εξαγωγές πετρελαίου), συνεχίζονται. Από 1ης Ιουλίου μάλιστα, αναμένονται αυστηρότερες  κυρώσεις. Ωστόσο, οι διεθνείς περιορισμοί δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι συνομιλίες για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος, κινούνται αργά. Ακόμη οι πολιτικές και οι οικονομικές  διεθνείς πιέσεις, για φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος δεν απέδωσαν. Στις επερχόμενες  προεδρικές εκλογές υπάρχουν ελπίδες ότι η αναγκαία φιλελευθεροποίηση και η προσέγγιση με τη δύση, μπορούν να προκύψουν από τις μεταρρυθμιστικές κοινωνικές και πολιτικές  δυνάμεις της χώρας. Στις εσωτερικές εξελίξεις και όχι στους διεθνείς περιορισμούς παίζεται, σ’ αυτή τη φάση, το μέλλον του Ιράν. Ήρθε η ώρα να περάσει σε μία νέα ιστορική περίοδο, αυτή η πολύπαθη χώρα;  Ίδωμεν.

Θ.Τ.

Σχετικά με τον Συγγραφέα

Τρυψάνης Θανάσης

Σχόλια

Kατηγορίες

Ιστορικό