Υπερκομματικές – Δικομματικές – Εθνικές λύσεις σε αναζήτηση

Υ

Το κείμενο αυτό αναρτήθηκε στις 7/1/2009.
Συνεχίζει να είναι επίκαιρο από κάθε άποψη και να αποτυπώνει με έναν ορισμένο τρόπο μια ολόκληρη περίοδο πολιτικών διεργασιών (πριν και μετά τις εκλογές).
Μ’ αυτήν την έννοια επισημαίνουμε σήμερα τη χρησιμότητα μιας δεύτερης ανάγνωσής του.

Θεσσαλονίκη 7/9/2009

Το πολιτικό σκηνικό στη χώρα μας «ανακαινίζεται» συνεχώς. Κι ενώ τα πράγματα εξωτερικά φαίνεται να είναι στάσιμα στην ουσία εξελίσσονται συνεχώς. Και βέβαια δεν υπάρχει το ενδεχόμενο κανενός πισωγυρίσματος τύπου ΠΑΣΟΚ (χρειάζεται να το επισημάνουμε αυτό;). Η κρίση του δικομματικού συστήματος κύρια αγγίζει τον χώρο αυτό , παρά τα όσα στοιχεία εκλογικής ανόδου καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις. Ο κύκλος του συγκεκριμένου δικομματικού συστήματος έχει κλείσει ουσιαστικά. Είμαστε στην αρχή μιας περιόδου πολιτικών ανακατατάξεων που παίρνουν μέρος μέσα από διάφορες μορφές και διαδικασίες.

Από τη μια κρίση στην άλλη .

Από την κρίση του πολιτικού συστήματος στην οικονομική κρίση. Τα πράγματα αλλάζουν, μπαίνουν σε άλλη βάση. Δεν είναι η πολιτική κρίση μόνο που υπαγορεύει λύσεις. Δεν είναι η αδυναμία μόνο σχηματισμού αυτοδύναμων κυβερνήσεων. Είναι οι εθνικο-οικονομικές ανασφάλειες που διαμορφώνουν, κατά κύριο λόγο, τις εξελίξεις και τα ζητούμενα. Είναι τα διαφαινόμενα Εθνικά αδιέξοδα που ενεργοποιούν τους μηχανισμούς επιλογής και κρίσης των πολιτών. Τα δεδομένα έχουν μεταβληθεί. Οι προτεραιότητες έχουν αλλάξει.

Τι λύσεις υπάρχουν;

Οι δυνατές λύσεις έχουν μια νοητή ιεράρχηση. Οι υπερκομματικές απευθύνονται στα δύο μεγάλα κόμματα. Θα πρέπει να υπερβούν εαυτούς. Να αντιληφθούν το ξεπερασμένο της κομματικής τους επάρκειας. Οι ηγεσίες τους να κινηθούν πέρα από τα στενά κομματικά πλαίσια, να αποδείξουν έμπρακτα ότι αποδέχονται την νέα πραγματικότητα. Ότι η ελληνική κοινωνία έχει άρει την πολιτική της εμπιστοσύνη από τα δύο μεγάλα κόμματα. Ότι κινείται στον αντίποδα των καθαρών κομματικών λύσεων. Θα μπορέσουν να το κάνουν;

Για τον Καραμανλή ο επικείμενος ανασχηματισμός θα είναι ενδεικτικός. Έχει τον πρώτο λόγο, θεσμικά, να αποτολμήσει την υπέρβαση της Νεοδημοκρατικής διαχείρισης. Να κινηθεί σχετικά υπερκομματικά, να αποδείξει έμπρακτα ότι πιάνει τά μηνύματα των καιρών. Αλλιώς θα περιοριστεί σε πολιτικά ανώφελες εσωτερικές μετακινήσεις υπουργών και στην είσοδο μερικών νέων κομματικών στελεχών στην κυβέρνηση .
Βέβαια είναι «βραδυκίνητος» πολιτικός, χωρίς επιχειρησιακά στοιχεία, γεγονός που τον καθιστά ανακόλουθο στους ρυθμούς των εξελίξεων. Η χρονική του ασυνέπεια έχει καταφανεί πολλές φορές (σχεδόν σε όλα τα «έκτακτα περιστατικά»). Αυτό δεν αφορά προθέσεις αλλά πολιτικό γνώρισμα που στην συγκεκριμένη περίπτωση του στερεί την δυνατότητα να επανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Εκτός κι αν…..

Το ΠΑΣΟΚ του Γ.Παπανδρέου είναι ακόμα σε ποιο δυσχερή θέση να προχωρήσει σε οποιαδήποτε ανοίγματα. Σε ποιους να απευθυνθεί; Ποιόν να πείσει; Τα υπερκομματικά δεν του αντιστοιχούν, ούτε τα επιδιώκει. Άλλωστε έχει κάνει τις επιλογές του: Πρώτα ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ και μετά δικομματική συνεργασία (με το πρώτο να ορίζει το δεύτερο), και ενώ οι επιταγές των καιρών αλλάζουν παραμένει ο χώρος με τις πιο ισχυρές μονοκομματικές απόψεις χωρίς στοιχειώδη πολιτική κουλτούρα κομματικών συνεργασιών.

Οι δικομματικές λύσεις αναφέρονται σε «ζεύγη συνεργασίας με τρεις παραλλαγές» ( ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, Ν.Δ.-ΛΑΟΣ, και Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ.). Η τρίτη εκδοχή ( γερμανικό μοντέλο) έχει την έννοια μιας Εθνικής λύσης που για ευνόητους λόγους θα γίνει προσπάθεια να περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν από τους δύο «μικρούς» ( ΛΑΟΣ-ΣΥΡΙΖΑ) αν όχι και τους δύο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στο επίκεντρο των Κυβερνητικών διαβουλεύσεων (τις οποίες αρνείται αλλά τις εποφθαλμιά). Είναι πονηρεμένος σχετικά με τις παγίδες μιας συμμετοχής σε Κυβερνητικά σχήματα, αλλά τον έλκει η εξουσία. Πορεύεται πάνω σε τεντωμένο σχοινί. «Θέλει να αγιάσει, αλλά δεν τον αφήνουν ή είναι στο τράβα με κι ας κλαίω;». Έχει υποτίθεται και εσωτερικό πρόβλημα. Να το πιστέψουμε; Όλα για τον ΣΥΡΙΖΑ θα παιχθούν. Τίποτα δεν είναι δεδομένο.

Ο ΛΑΟΣ είναι η ποιο απλή περίπτωση συμπληρωματικής δύναμης. Το έχει άλλωστε επανειλημμένα δηλώσει. Είναι δεδομένος και το ειδικό του βάρος μικρό.

Το ΚΚΕ είναι έξω από όλα τα Κυβερνητικά σενάρια. Αυτό απλοποιεί τα πράγματα για το ΚΚΕ – δεν το βάζει σε διλήμματα. Μπορεί έτσι να συνεχίσει να κάνει αυτό που ξέρει απρόσκοπτα δηλ. να οργανώνει κοινωνικά μέτωπα και να αρθρώνει έναν σταθερό αντιπολιτευτικό λόγο. Πράγματα απλά που συμβάλουν στη διατήρηση των δυνάμεών του και στη παραμονή του, μεσοπρόθεσμα, στη θέση ενός υπολογίσιμου παράγοντα της πολιτικής ζωής. Δεν αρκούν όμως για να του προσδώσουν οποιαδήποτε δυναμική και να τον κάνουν ενεργό χώρο στις επερχόμενες ανακατατάξεις.

Οι επιζητούμενες λύσεις είναι φανερό ότι έχουν πρόβλημα να προχωρήσουν. Ακόμα και στην περίπτωση που χρειαστεί να πάρουν Εθνικό χαρακτήρα. Ωστόσο θα αποτελέσουν, για το επόμενο διάστημα, ένα πεδίο αναζητήσεων και πολιτικών διεργασιών. Θα δούμε να δοκιμάζονται διάφορες εκδοχές, υπό την πίεση των πραγμάτων, με υπονομευμένους από πριν τους όρους οποιασδήποτε θετικής έκβασης, ενώ παράλληλα θα ωριμάζουν οι συνθήκες αναμόρφωσης του πολιτικού σκηνικού. Μέσ’ σε ένα κλίμα παρατεταμένης κοινωνικής και πολιτικής κρίσης θα προχωρήσουν οι όποιες πολιτικές ανακατατάξεις. Το κύριο δεν είναι τα αδιέξοδα της σημερινής πολιτικής ζωής αλλά η προοπτική που μπορεί να αναδυθεί μέσα από αυτά. Και θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια προκειμένου μέσα στο γενικό κλίμα ρευστότητας κι αποσύνθεσης του παλιού, που θα κυριαρχεί, να υπάρξουν προσανατολισμένες κινήσεις που να συμβάλουν σε εγχειρήματα δημιουργικά στην ανάδειξη του νέου. Εκεί πάνω θα προκύψουν , στην πράξη, ενότητες και διασπάσεις στον ευρύ χώρο αριστεράς και θα κριθούν πρόσωπα και πολιτικές καταστάσεις.

Θεσσαλονίκη, 7/1/2009
Χρήστος Μήλιος

Σχετικά με τον Συγγραφέα

Σχόλια

Μήλιος Χρήστος

Kατηγορίες

Ιστορικό